Volgens de Ayurveda kan het hele universum in vijf elementen worden onderverdeeld: aarde, water, vuur, lucht en ether. Onderling gecombineerd creëren deze elementen drie krachten die fundamenteel zijn in het leven, ook wel bekend als de dosha’s. Deze dosha’s komen in ons lichaam tot uitdrukking en hebben invloed op onze hele lichaam en geest. De drie dosha types worden Kapha, Pitta en Vata genoemd. In elk mens zijn alle drie aanwezig. Meestal domineren een of twee dosha’s, maar bij sommige mensen zijn ze alle drie in balans. In de Ayurveda draait alles om het behoud van een gezonde verhouding tussen de dosha’s, oftewel je constitutie. Deze balans is synoniem aan gezondheid, levendigheid en onze persoonlijke beleving van welzijn en geluk. De manier om het evenwicht tussen de dosha’s te bewaren is het hebben van gezonde eetgewoonten, gebruik van kruidensupplementen, lichaamsbeweging, meditatie, yoga, massage en aromatherapie. Je voedingsbehoeften zijn gebaseerd op de samenstelling van je dosha’s en dit verschilt per perspoon.
Ayurveda houdt zich bezig met de totaliteit en de kwaliteit van het leven en ziet het als één geheel, één functioneel systeem. Ayurveda richt zich op het preventief bestrijden van ziektes en gezond blijven, waarbij de westerse geneeskunde zich richt op het verhelpen van de symptomen door middel van medicijnen.
Ayurveda gaat uit van vrij wil om bewust en gezond te leven. Je kan kiezen om te werken met je dosha’s en rekening te houden met je stofwisseling en een harmoniserende levensstijl en voedingspatroon te volgen.
Korte samenvatting en enkele suggesties per dosha
Vata: Winter type
Licht, slank, licht postuur, afwisselende stofwisseling, droge huid, zwak immuun systeem, licht bruin of blond haar en donkere huid. Voorkeur naar warm eten en drinken en vaste gewoonten. Vaak koude handen en voeten en houdt van een warm droog klimaat. Regelmaat worden gekoesterd. Goede voeding is essentieel, evenals vermijden van overwerk en stress.
Pitta: Zomer type
Krachtig, snel, intens, normaal postuur, constante stofwisseling, zongevoelig, zachte huid, gezond immuun systeem, rood of rood/bruin haar en roze/rode huid. Heeft het vaak warm en houdt van een koel klimaat. Kalm blijven en heftige prikkels vermijden is van belang; richt je leven simpel in en zorg voor voldoende rust en ontspanning.
Kapha: Lente type
Zwaar, trage stofwisseling, consistent, zwaar postuur, sterk immuun systeem, vette koele huid, donker bruin/zwart haar en bleke huid. Houdt niet van vochtig en koud weer. Heeft behoefte aan stimulans, regelmatige lichaamsbeweging en minder slaap; vermijd zware maaltijden en kou.